“Texnik tartibga solish” axborot tizimi/axborot resursi/ma’lumotlar bazasining muvofiqlikni baxolash modulini va “Raqamli hukumat” tizimi (Idoralararo integratsiyalashgan platformasi/Raqamli ma’lumotlar platformasi) elektron o‘zaro hamkorlik

TEXNOLOGIK YO‘RIQNOMASI

Toshkent 2025-y.
 KELISHUV VARAQASI

TUZILDI

KELISHILDI

1. 
     Kirish

Mazkur Texnologik yo‘riqnoma tris.uz axborot tizimi va “Raqamli hukumat” tizimi idoralararo integratsiyalashgan platformasi/raqamli ma’lumotlar platformasi (IIP/RMP) o‘rtasida elektron hamkorlikni tavsiflaydi.

2. Ta’riflar, belgilar va qisqartmalar

Mazkur Texnologik yo‘riqnomada quyidagi termin, ta’rif va qisqartmalardan foydalaniladi:

Mazkur hujjatda uzatilayotgan axborot strukturalari va veb-xizmatlarning kirish parametrlarini tavsiflashda quyidagi ma’lumot turlaridan foydalaniladi:

• String – UTF-8 kodirovkasidagi matnli ma’lumot;

• Int – butun sonli ma’lumot;

• Date – “yyyy-oo-kk” formatidagi sana;

• Time – “yyyy-oo-kk ss:dd:ss” formatidagi vaqt;

3. Axborot olish uchun asos

Axborotlar olish uchun quyidagilar asos bo‘ladi:

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi fuqarosining xorijga chiqish biometrik pasportini rasmiylashtirish va berish tizimini yaratish hamda O‘zbekiston Respublikasi biometrik pasport tizimini modernizatsiya qilishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2018 yil 26 dekabrdagi PQ-4079-son qarori;

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida identifikatsiya ID-kartalarni joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2020-yil 22-sentyabrdagi PF-6065-son Farmoni;

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “2022-2023-Yillarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasini yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2022-yil 22-avgustdagi PQ-357-son qarori

• O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Idoralararo elektron hamkorlik tizimi va ma’lumotlarning axborot almashinuvini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2022-yil 20-sentabrdagi 516- son qarori

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aholi va tadbirkorlik sub’ektlariga davlat xizmatlaridan foydalanishda yanada qulay sharoitlar yaratish, bu borada byurokratik to‘siqlarni qisqartirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2021 yil 23 martdagi PF-6191-son Farmoni.

Axborot olish jarayoni quyidagilarga mos bo‘lishi shart:

• O‘zbekiston Respublikasining “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi Qonuni;

• O‘zbekiston Respublikasining “Shaxsga doir ma’lumotlar to‘g‘risida”gi Qonuni;

• O‘zbekiston Respublikasining “Elektron raqamli imzo to‘g‘risida”gi Qonuni;

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Raqamli iqtisodiyot va elektron hukumatni keng joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2020 yil 28 apreldagi PQ-4699-son qarori;

• O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Jismoniy va yuridik shaxslar markaziy ma’lumotlar bazalarini shakllantirish va “Elektron hukumat” tizimi foydalanuvchilarini identifikatsiyalashning yagona axborot tizimini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2015 yil 17 dekabrdagi 365-son qarori;

• O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tizimidagi ayrim tashkilotlarning faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2020 yil 25 iyundagi 409-son qarori;

•  

• boshqa qonunchilik hujjatlariga.

4. Umumiy qoidalar

Tizimlarning o‘zaro hamkorligi REST API protokoli asosida amalga oshiriladi.

Veb-xizmat bilan ma’lumot almashinuvida JSON formati va UTF-8 kodirovkasidan foydalaniladi.

Veb-xizmatlar 24/7 tartibida ishlaydi.

so‘rovni qayta ishlash va unga javob berish o‘rtacha vaqti 3 sekunddan va maksimal vaqt 5 sekunddan ortiq bo‘lmasligi zarur;

Ma’lumot almashinuvi sinxronn/asinxronn tartibda amalga oshiriladi.

IIP/RMP bilan o‘zaro hamkorlik idoralararo ma’lumot uzatish tarmog‘i (IMUT) orqali amalga oshiriladi. IMUTga ulanish Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 12 avgustdagi 262-son qaroriga muvofiq amalga oshiriladi. IMUT IP-manzillarining diapazoni:
 10.190.0.1 – 10.190.254.254.

5. Xavfsizlikni ta’minlash

Tashkiliy tadbirlar tegishli xizmatlar tomonidan ta’minlanishi va begonalarning tizim texnik vsoitalari, ma’lumot olib yuruvchilari, elektron arxivlar va kabel tizimlariga nazoratsiz kirishlariga yo‘l qo‘ymasligi zarur.

Tomonlar o‘zaro hamkorlik ishtirokchisi nazorat zonasida begona shaxslarning texnik vositalar va aloqa kanallariga kirishlarini nazoratini amalga oshirishni mustaqil ta’minlaydilar. Tizimda avtorizatsiyalanish faqatgina xodimlarning ERIlari yordamida amalga oshiriladi.

Ma’lumot, axborot tizimlari va resurslariga sanksiyalanmagan holda kirish, IMUTga ulanish holatlari aniqlansa, tomonlar bir-birlarini shu zahotiyoq aniqlangan holat bo‘yicha abardor qilishlari va ushbu kamchiliklarni bartaraf qilish bo‘yicha tezkor choralarni ko‘rishlari zarur.

1. IIP/RMP quyidagi formatda javob yuboradi:

GET http(s):///integration/documents?size=10&page=2&stir=1234567

Xavfsizlik turi: basic auth

MSPD IP: 10.190.**.**

Oʻzbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligidan  maʼlumot soʻrovi.

2. Ўзбекистон техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги quyidagi formatda javob yuboradi:

1. IIP/RMP quyidagi formatda javob yuboradi:

GET http(s):///integration/document/show?code=f9318549-e668-477a-83e5-ae4599420274

Xavfsizlik turi: basic auth

MSPD IP: 10.190.**.**

Oʻzbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligidan  maʼlumot soʻrovi.

1. Ўзбекистон техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги quyidagi formatda javob yuboradi:

1. IIP/RMP quyidagi formatda javob yuboradi:

GET http(s):///integration/document/file?code=f9318549-e668-477a-83e5-ae4599420274

Xavfsizlik turi: basic auth

MSPD IP: 10.190.**.**

Oʻzbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligidan  maʼlumot soʻrovi.

1. Ўзбекистон техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги quyidagi formatda javob yuboradi:

6. O‘zaro hamkorlikka talablar

7. Ko‘rstatilayoigan xizmatni va o‘zaro hamkorlikka jalb qilingan tomonlarni aniqlash:

Xizmatlar 24/7 tartibda ishlashi zarur, reglament texnik ishlar, xatoliklar va avariyalar, modernizatsiya va takomillashtirish ishlarini amalga oshirish bundan mustasno;

Tomonlar sinovlar, reglament texnik ishlar, xatoliklarni bartaraf qilish va modernizatsiya ishlarini amalga oshirishda tomonlar xatoliklarni bartaraf qilishda 2 soatdan kam bo‘lmagan vaqt avval va rejaviy ishlarda 2 kundan kam bo‘lmagan vaqt avval xabardo bo‘lishlari zarur.

Xizmat ko‘rsatish davridagi o‘rtacha nosozliklar soni sifatida ko‘rsatilgan o‘rtacha mavjudlik, serverni o‘chirish vaqtini inobatga olmagan holda bir yilda nosozliklar 10 soatdan ko‘p bo‘lmagan (mavjudlik 24x365 99,9% dan kam bo‘lmagan) darajada bo‘lishi zarur. Tizim umumtizim rad etishlar bir oyda 2 martadan ko‘p bo‘lmagan chastotani ta’minlashi kerak. Shunda Tizim ishlashida tanaffusning umumiy davomiyligi 4 soat/oy, bir tanaffusning davomiyligi esa 2 soatdan oshmasligi zarur.

Javobning maksimal vaqti (taymaut) 10 sekunddan ko‘p bo‘lmasligi zarur;

O‘tkazuvchanlik qobiliyati 10 mbit/s dan, bir vaqtning o‘zida so‘rovlar 1000 dan kam bo‘lmasligi zarur.

8. Xatolarni to‘g‘rilash/bartaraf qilish uchun zarur bo‘ladigan maksimal vaqt

9.  Xatolarni bartaraf qilish vaqti (kam bo‘lmagan)

Qo‘shimcha ma’lumot: har bir aniqlangan tanqidiy xatoliklar bo‘yicha tegishli dalolatnoma tuziladi

10. Natija kodlari

Javobga uzatiladigan natija kodlari:

11. Foydalaniladigan ma’lumotnomalar ro‘yxati

12. Texnik ishlarni o‘tkazish

Tomonlar o‘z tomonida barcha zarur texnik va reglament ishlarni mustaqil amalga oshiradilar

Reglament va texnologik ishlar ish vaqtidan tashqari amalga oshirilishi zarur. Agar xizmatdan ma’lumot olish aniq ifodalangan (vaqt bo‘yicha, hafta kunlari bo‘yicha) minimum va maksimumlarga ega bo‘lsa, reglament va texnologik ishlar eng kam yuklamali soatlarda amalga oshirilishi zarur.

Reglament va texnologik ishlar uchun tanaffuslar haqidagi xabarlar Markaz tomonidan ushbu ishlar boshlanishidan 12 soatdan kech bo‘lmagan vaqtda IIP/RMPda Operatorning shaxsiy kabinetida joylashtiriladi.

Xatolik va nosozliklar yuzaga kelganda hamda axborot tizimlari va resurslarga kirish imkoniyati bo‘lmagan hollarda tomonlar o‘zaro hamkorlik ishtirokchilarini darhol xabardor qilish bo‘yicha barcha harakatlarni amalga oshirishlari zarur.

13. Tomonlar javobgarligi

Oʻzbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligi  nomidan  ma’lumotning to‘g‘riligi va o‘z vaqtida yuborilishiga hamda uning to‘liq, to‘g‘ri va dolzarbligiga javobgardir.

Mazkur Texnologik yo‘riqnomasini imzolagach, tomonlar ma’lumot almashinuvida ishtirok etayotgan barcha xodimlar O‘zbekiston Respublikasining “Shaxsga doir ma’lumotlar to‘g‘risida” Qonuni 3, 4 va 5 boblari bilan tanishtirilganligini tasdiqlaydilar.

“Texnik tartibga solish” axborot tizimi/axborot resursi/ma’lumotlar bazasi va “Raqamli hukumat” tizimi idoralararo integratsiyalashgan platformasi/raqamli ma’lumotlar platformasi elektron o‘zaro hamkorlik 

ilova

Manzil va portlar:

Ro‘yxatdan o‘tish ma’lumotlari (agar zarur bo‘lsa):

Tizimga kirish uchun login:

Parol:

Bog‘lanish uchun ma’lumot:

Beruvchi tomonidan mas’ul shaxslar:

Markaz tomonidan mas’ul shaxslar:

Mas’ul xodimlar yoki ularning bog‘lanish uchun ma’lumotlari o‘zgargan hollarda tomonlar o‘zgargan kundan boshlab uch ish kunidan kech bo‘lmagan vaqtda bir birlarini xabardor qilishlari zarur.